Δημοσίευση στο περιοδικό Supply Chain & Logistics Magazine (Μάιος 2020)
Διατρέχουμε χωρίς αμφιβολία μία πολύ δύσκολη και περίεργη περίοδο και ολόκληρος σχεδόν ο πλανήτης βρίσκεται σε κάποιου είδους αποκλεισμό. Τα μέτρα του περιορισμού της οικονομικής δραστηριότητας έχουν επίπτωση στην πραγματική οικονομία τόσο στην ζήτηση όσο και στην προσφορά με τους περισσότερους αναλυτές να επισημαίνουν ότι η ελληνική οικονομία θα οδηγηθεί σε σημαντική μείωση της οικονομικής δραστηριότητας (συνολικό ΑΕΠ) με δεδομένο ότι ο τουρισμός θα δεχθεί το μεγαλύτερο πλήγμα. Μέσα σε αυτόν το Αρμαγεδώνα και με δεδομένο το ότι δεν γνωρίζουμε για την διάρκεια του στην χώρα μας αλλά και στις υπόλοιπες χώρες το μέλλον δεν προβλέπεται εύκολο !!!
Ωστόσο θα πρέπει να σκεφτούμε πως θα είναι τα πράγματα όταν κοπάσει πλέον αυτή η λαίλαπα προσπαθώντας παράλληλα να κρατήσουμε κατά πρώτον τους εαυτούς μας εν ζωή και κατά δεύτερον να δούμε την επαύριον.
Διαβάζοντας λοιπόν αυτές τις σκέψεις, ίσως τα έκτακτα μέτρα που επέφερε ο Covid-19 να είναι παρελθόν, να είναι ανάμνηση. Ίσως και όχι. Ποιος μπορεί να κάνει προβλέψεις ακόμα κ για έναν μήνα? Είναι σαφές ότι ο Covid-19 έφερε αναταραχή. Πέρα από τον κοινωνική, επιφέρει δυσκολίες σε όλες σχεδόν τις επιχειρήσεις, που άλλοτε είναι καταστροφικές, συχνά επίπονες και σπανιότερα δημιουργεί χαμόγελα ανάπτυξης. Το B2C, είναι αυτό που μάλλον φαίνεται νικητής (Super Markets, Καταστήματα ειδών πρώτης ανάγκης, E-Shops). Οι επιχειρήσεις B2B, είναι αυτές που πέρασαν ή περνούν την μεγαλύτερη δοκιμασία και η επιβίωση τους εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο στη ρευστότητα ή την πιστοληπτική τους δυνατότητα και ικανότητα. Κάποια στιγμή λοιπόν, ο Covid-19 θα είναι παρελθόν, θα είναι μια πολύ πικρή ανάμνηση.
Δεν είναι απλό να αποτιμηθεί από τώρα ο βαθμός που ο COVID-19 θα επηρεάσει τις αλυσίδες εφοδιασμού ώστε να δοθούν εύκολα συμβουλές για το τι πρέπει να κάνουμε όταν αυτός ο ιός θα είναι μια μακρινή εμπειρία. Τα δίκτυα logistics είναι σύνθετα, αλληλένδετα το ένα με το άλλο και υπεύθυνα για τη μετακίνηση ενός τεράστιου όγκου και ποικιλίας διεθνών και εγχώριων αγαθών. Είναι δύσκολο να μετρήσουμε την ικανότητά τους να προσαρμόζονται γρήγορα επειδή δεν γνωρίζουμε πώς μπορεί να μεταβληθεί η ζήτηση και η προσφορά, ειδικά εάν συγκεκριμένα industries ή ολόκληρη η χώρα πέφτει σε ύφεση. Πόσα περισσότερα άτομα θα ψωνίσουν online για τρόφιμα και άλλα αγαθά, οδηγώντας σε αυξημένες παραδόσεις και μεγάλες προσλήψεις από εταιρείες? Θα μπορούσαν τα ξένα προϊόντα που είναι απαραίτητα για την πρωτογενή παραγωγή να φθάσουν στα λιμάνια ή τα αεροδρόμια μας? Οι προμηθευτές μας θα αντέξουν ή θα συμβεί κάτι παρόμοιο με το 2010? Οι συνεργάτες? Οι εταιρείες πληροφορικής? Θα παραμείνει το προσωπικό στον τόπο εργασίας του ή θα μετακινηθεί προκειμένου να βρει κάποια άλλη δουλειά σε διαφορετικό αντικείμενο? Υπάρχουν απλά πάρα πολλές μεταβλητές για να σχεδιάσουμε την επόμενη ημέρα!
Αλλά μέσα σε αυτή την αβεβαιότητα, δύο σημεία είναι σαφή: 1) Ορισμένα σημεία είναι πιο εκτεθειμένα από άλλα όταν πρόκειται για τη διαχείριση των εμπορευμάτων και 2) εκατομμύρια εργαζόμενοι σε αυτές τις θέσεις θα αισθάνονται άμεσα τα αποτελέσματα του COVID-19. Οι εθνικοί και τοπικοί ηγέτες πρέπει να παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς τις επιπτώσεις, βοηθώντας παράλληλα τους ανθρώπους που έχασαν τη δουλειά τους και διευκολύνοντας τις νέες προσλήψεις σε βιομηχανίες με αυξημένη ζήτηση.
Ελπίζοντας ότι οι περισσότεροι θα τα καταφέρουν, θα υπάρχουν προβλήματα για τους πολλούς και ευκαιρίες για τους λίγους. Στις αποθήκες θα επικρατεί ακαταστασία. Το προσωπικό θα έχει φορτωθεί με υπερωρίες και θα υπάρχουν άδειες και ρεπώ σε εκκρεμότητα. Ελπίζοντας ότι διαβάζοντας αυτές τις σκέψεις η κρίση θα έχει τελειώσει ή τουλάχιστον θα έχει περιοριστεί, αρχικά θα πρέπει να τονιστεί η σημασία της υγείας αυτών των εργαζομένων, να γίνει ειδική μνεία και να συγχαρούμε για την υπερπροσπάθεια των επαγγελματιών στον χώρο της εφοδιαστικής, ειδικά αυτών που εργάζονται στην παραγωγή, τις αποθήκες και τη διανομή και που δίνουν καθημερινή μάχη ώστε να μην παρατηρούνται ελλείψεις στα είδη πρώτης ανάγκης.
Στα αποθέματα -αν αυτά είναι σωστά- θα υπάρχουν ελλείψεις ή υπεραπόθεμα. Το κόστος μάλλον θα έχει εκτιναχθεί και οι συντηρήσεις του εξοπλισμού θα έχουν παγώσει (φορτηγά, περονοφόρα κλπ)
Εκτός από τα παραπάνω διοικητικά και λειτουργικά ζητήματα, λόγω των εμπειριών, θα πρέπει να πέσει στο τραπέζι o ανασχεδιασμός της λειτουργίας των παραλαβών, της αποθήκης και της διανομής. Και εκεί –όπως πάντα- εκτιμώ ότι ο ρόλος της πληροφορικής θα είναι καθοριστικός. Θα πρέπει να τρέξει η διαδικασία υπολογισμού των ημερών αποθέματος, να δούμε ακόμα πιο συστηματικά το Cross Docking, να ξανατρέξουμε την ABC αφού πολλοί -πιστέψτε με- κωδικοί θα έχουν αλλάξει profil κινητικότητας. Θα πρέπει να εξετάσουμε πολύ σοβαρά ποιες και πόσες παραγγελίες θα μπορούσαν να εκτελεστούν με συγκεντρωτικό picking και επίσης να δούμε πάλι το πλάνο της διανομής. Από τις εμπειρίες μας το διάστημα αυτό δεν θα πρέπει να λησμονηθούν οι πολύ πιεστικές καταστάσεις -και ίσως σε αυτό θα βοηθούσε ένα ξεχωριστό ημερολόγιο εμπειριών- που να είναι προσβάσιμο από όλους για την επόμενη πιθανή παρόμοια κρίση. Κάθε κρίση είναι μια ευκαιρία για οργάνωση για τις επιχειρήσεις που θα αντέξουν που εύχομαι από καρδιάς να συμβεί σε όλες τις εταιρείες. Οι διαδικασίες, η εκπαίδευση και εύκολες – σύντομες επενδύσεις θα είναι σημεία ουσίας και σε καμία περίπτωση εργασιοθεραπεία. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε το κεφαλαιώδες ζήτημα της επιβράβευσης! Όλος ο κόσμος, ακόμα και εμείς οι ίδιοι, έχουμε ανάγκη από ένα ειλικρινές και ζεστό μπράβο. Από ένα χαμόγελο. Από μια φιλική συζήτηση με τον συνεργάτη μας. Ειδικά αυτό, θα πρέπει να μας μείνει σαν συνήθεια ανεξάρτητα από τον Covid-19. Ας δούμε λοιπόν πολύ περιεκτικά τι πρέπει -κατά την άποψη μου- να κάνουμε, είτε μετά την κρίση ή κατά την διάρκεια της:
Ανάλυση του κινδύνου στην εφοδιαστική αλυσίδα και τα Logistics
- Καθιέρωση επιτροπής διαχείρισης κινδύνου η οποία θα συζητά πολύ τακτικά το τι μάθαμε και μαθαίνουμε καθημερινά – τις εμπειρίες μας από το ημερολόγιο ή τις σημειώσεις μας
- Aνάλυση του κινδύνου σε επίπεδο inbound και outbound.
- Καταγραφή των απειλών που εμπλέκονται -είτε σαν εμπειρία είτε σαν εκτίμηση- στην καθημερινή αλυσίδα εφοδιασμού από άκρο σε άκρο.
Εκτίμηση του κινδύνου και των επιπτώσεων
- Για όλους τους ταχυκίνητους κωδικούς ή τις πλέον ευαίσθητες κατηγορίες προϊόντων, θα πρέπει να έχουμε πλήρη και καθημερινή εικόνα του αποθέματος
- Να ορίσουμε τις συνέπειες στην παρατεταμένη διακοπή της αλυσίδας εφοδιασμού.
- Να έχουμε την εικόνα της ζήτησης μέχρι και 12 μήνες πριν ώστε να προλάβουμε ελλείψεις ή υπεραποθέματα
Προμηθευτές
- Να δούμε τι εναλλακτικές επιλογές υπάρχουν ώστε να προτείνουμε επιπλέον πηγές αγορών
- Επανεξέταση του τρόπου μεταφοράς προς την αποθήκη
- Μείωση του Lead Time
- Αξιολόγηση των αποθεμάτων. Προσδιορισμών ημερών αποθέματος με αναφορά πριν και μετά την κρίση
Προσωπικό – συνεργάτες
- Τακτική και στενή συνεργασία με τους συνεργάτες προκειμένου να εντοπιστούν κρίσιμα ζητήματα που θα έθεταν σε κίνδυνο την λειτουργία
- Επένδυση στην ανθρώπινη σχέση
- Ηγεσία – επιβράβευση. Είναι ίσως η πιο καλή εποχή ώστε να εφαρμόσουμε αυτόν τον ωραίο πίνακα των συμβουλών που εξηγεί τα βήματα μετασχηματισμού από manager σε ηγέτη!
- Έγκαιρη, τακτική και διαφανή επικοινωνία για να αποφυγή πανικού ή εφαρμογή σχεδίου έκτακτης ανάγκης
- Συνεργασία με το τμήμα προσωπικού προκειμένου να υπάρχει άμεση κάλυψη σε περίπτωση αποχωρήσεων
Διαδικασίες – Πληροφορική
- Οι διαδικασίες που εφαρμόσθηκαν κ εφαρμόζονται κ που φαίνεται ότι μπορούν να συνεχιστούν ακόμα κ μετά την κρίση
- Η εκπαίδευση για το πως θα μπορούμε στο εξής να είμαστε αυτόνομοι σε κρίσιμα προγράμματα άντλησης πληροφοριών (αποθέματα, πωλήσεις, δύσκολα queries κλπ)
- Εύκολα, έξυπνα και απλά νέα προγράμματα – εργαλεία της καθημερινότητας μας.
Έχοντας σίγουρο το γεγονός ότι η επόμενη ημέρα θα είναι διαφορετική, το μέλλον οφείλουμε να το βλέπουμε με αισιοδοξία. Ο Covid-19 θα αποτελέσει σύντομα μια ανάμνηση όπου όλοι εμείς οι Logisticians θα πρέπει να βγούμε σοφότεροι, σωστότεροι σαν άνθρωποι και να καταφέρουμε ακόμα μια φορά να «γυρίσουμε» το πρόβλημα σε πλεονέκτημα.
